مردم استان کرمان در حالی شاهد تغییر اقلیم سریع محیط زندگی خود هستند که حفظ و حراست از منابع گیاهی استان کرمان برای آینده استان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
متوسط بارندگی در استان کرمان ۱۲۹ میلیمتر است و این در حالیست که همین میزان هم سال هاست محقق نشده و یا تبدیل به سیلاب و یا تبخیر شده است. با ادامه این وضعیت رطوبت خاک در کرمان هر سال کمتر می شود و از سوی دیگر کرمانی ها شاهد افزایش بادهای موسمی، بادهای ۱۲۰ روزه و ریزگردها از استان های یزد، سمنان، سیستان و بلوچستان و کانون های داخلی استان هستند حتی گاه ریزگردهای غربی هم به کرمان می رسد.
بادهایی که گرم و سوزان هستند و بیشتر از گذشته طبیعت استان کرمان را با خطر خشک شدن مواجه کرده اند از ابتدای آغاز فصل گرما اما نه از تابستان بلکه از ابتدای بهار آغاز شده است، آتش سوزی ها هم در باغ ها، نخلستان ها، مراتع و جنگل های استان کرمان کلید خورد و هر هفته شاهد آتش گرفتن هکتارها از جنگل های استان کرمان هستیم.
این در حالی است که که این جنگل ها برای کرمان گنجینه ای ضروری هستند مهره اول دومینوی آتش سوزی در کرمان در حالی از اوایل بهار فرو ریخت که حالا گردشگری به عاملی مهم در توسعه این آتش ها تبدیل شده است.
گردشگران که اکثرا از استان های گمسیر مجاور استان به مناطق سردسیری کرمان سفر می کنند و اقدام به اسکان موقت در طبیعت می کنند با آتش افروزی موجب بر افروختن آتش خشم طبیعت می شوند.
کمبود رطوبت و خشک شدن شاخ و برگ درختان این مناطبع طبیعی را به بمبی آماده برای آتش گرفتن تبدیل کرده است، از سوی دیگر وزش بادهای گرم در مناطق خشک موجب سایش شاخه های درختان و افزایش امکان آتش سوزی می شود.
جدای از عامل بروز آتش سوزی ها، کمبود شدید امکانات محلی برای اطفاء حریق به یکی از دردسرها تبدیل شده است، بطوریکه در اکثر موارد به دلیل کمبود امکانات و صعب العبور بودن مناطق آتش گرفته مردم محلی مجبورند با بیل و کلنگ آتش را مهار کنند و تا نخستین ماشین آتش نشانی به این مناطق برسد هکتارها گونه گیاهی در معرض انقراض به خاکستر تبدیل می شوند و برای احیاء هر هکتار از این ذخیره گاه ها به سال ها زمان نیاز است.
طبق آمار رسمی مساحت تحت تاثیر خشکسالی کشور ۳.۴ درصد در سال جاری افزایش یافته است که استان های کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، یزد و خراسان جنوبی نقش اصلی را در نقشه خشکسالی کشور دارند.
هم اکنون ۴۴ درصد کشور تحت تاثیر خشکسالی شدید و بسیار شدید قرار گرفته است این در حالی است که در سال گذشته در همین زمان درصد خشکسالی شدید ۱۲ درصد و بسیار شدید ۳۲ درصد بوده است.
۲۷۵ هکتار جنگل و مرتع در سال جاری نابود شد
حالا سهل انگاری موجب شده در این شرایط سخت آتش نیز کرمان را تهدید کند، از ابتدای سال جاری تا کنون حداقل ۲۷۵ هکتار از مراتع و جنگلهای استان کرمان طعمه حریق شده است که در بررسی های میدانی متاسفانه نقش گردشگران در بروز این حوادث ۹۵ درصد بوده است.
این در حالی است که کرمان در بهترین شرایط ۳۰ درصد از عرصه خود را به بیابان ها واگذار کرده است و به دلیل خشکسالی درصد بیابانی شدن عرصه های طبیعی کرمان در حال افزایش است.
نابودی جنگل های کرمان به دلیل حریق یکی از درد آور ترین دلایل تخریب طبیعت در استان کرمان است و با شروع موج جدید افزایش دما در استان کرمان پیش بینی می شود این رویه در روزهای آینده ادامه خواهد یافت و وضعیت بدتر هم خواهد شد.
جانشین فرماندهی یگان حفاظت منابع طبیعی استان کرمان در این خصوص می گوید: بسیاری از جنگل هایی که دچار مشکل آتش سوزی می شوند بکر و دست نخورده هستند و به دلیل افزایش گرایش گردشگران به طبیعت کرمان وارد این عرصه ها می شوند و خطر آتش سوزی را ایجاد می کنند که در سال جاری ۳۴ مورد آتش سوزی ثبت شده که نتیجه اش از دست دادن ۲۷۵ هکتار از جنگل ها و مراتع بوده است.
ابوالقاسم حاتمی گفت: متاسفانه در اکثر این موارد نقش انسان در آتش سوزی پر رنگ است که اکثرا به دلیل نا آگاهی و سهل انگاری بوده است.
وی با اشاره به آمار ۹۵ درصدی دخالت عوامل انسانی در آتش سوزی ها افزود: در روزهای اخیر در حالی با افزایش دمای هوا مواجه شده ایم که حجم بالایی از گیاهان علفی یک ساله مراتع کرمان دچار خشکی شده اند و با کوچکترین جرقه ای آتش سوزی ایجاد می شود.
حاتمی با اشاره به افزایش حجم رویش گونه های علفی در سال جاری به دلیل بارندگی ها ماههای انتهایی سال گذشته افزود: باید گردشگران و افرادی که به هر دلیل در طبیعت حضور می یابند در معرض آموزش قرار گیرند و از بروز آتش افروزی پیشگیریکنند.
وی به کمبود نیروی انسانی برای حفاظت از منابع طبیعی اشاره کرد و خواستار رفع این مشکل شد و افزود: با شروع فصل تابستان اقدامات پیشگیرانه بسیاری صورت گرفته است اما با توجه به وسعت استان کرمان همچنان با چالش مواجه هستیم.
وی به ایجاد تشکلهای مردمی صیانت از منابع طبیعی و پیشگیری از حوادثی مانند آتش سوزی خبر داد و افزود: باید به مردم محلی و گردشگران به عنوان جامعه هدف آموزش داده شود.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان نیز با ابراز نگرانی از آتش سوزی و تخریب طبیعت به خبرنگار گفت: ما هم نگران تخریب طبیعت هستیم و به همین دلیل اکوتوریسم را با وسواس و دقت بیشتری دنبال می کنیم.
محمد جهانشاهی ادامه داد: سعی کرده ایم با توزیع بروشور و برنامه های فرهنگی و نصب تابلو مردم را آگاه کنیم اما باید بدانیم که قبل از توسعه طبیعت گردی ابتدا باید فرهنگ طبیعت گردی را ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: متاسفانه حضور گردشگران در طبیعت در نهایت به تخریب آن منجر می شود و به همین دلیل هم بسیاری از مناطق گردشگری را ترجیح می دهیم معرفی نکنیم و ابتدا سعی می کنیم فرهنگ گردشگری را برای حضور در این مناطق افزایش دهیم.
کرمان این روزها میزبان صدها هزاران گردشگری است که در طبیعت استان به خصوص رابر، بافت، خبر، هنزا، دلفارد و ساردو و راین حضور یافته اند حضور این افراد شاید فرصتی برای توسعه اقتصادی باشد و اما آسیبهای حضور این افراد به طبیعت بکر استان حالا دردسری بزرگ شده است که به نظر می رسد هیچ کدام از دستگاه های استان کرمان برای رفع آن اندیشه ای ندارند.