تابناک کرمان- مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان افزایش بزهکاری، بدبینی و ناراضایتی مردم از مسئولین، کاهش عملکرد باغات و مزارع، ناپایداری درآمد مردم، افزایش بدهی مردم و کاهش پس اندازها را از جمله پیامدهای اجتماعی و اقتصادی خشکیدگی هامون جازموریان قلمدد نمود و همچنین تجویز نسخه‌های غیر عادلانه و غیر‌عاقلانه و بی توجهی به وضعیت زیستی تالاب‌ها و عواقب پس از آن همه از وخامت حال تالاب‌های جازموریان خبر می‌دهند.
به گزارش تابناک کرمان، بنابراعلام ایسنا، تالاب یکی از بی‌نظیرترین، زیباترین، بکرترین و شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی می‌باشند که هر کدام از تالاب‌ها دارای جلوه‌های جالب و ناشناخته هستند و پر رمز و راز می‌باشند، به‌گونه‌ای که پیچیده‌ترین و بارارزش‌ترین اکوسیتم‌های روی زمین می‌باشد.
تالاب‌ها تقریباً 6 درصد مساحت کره زمین را تشکیل می‌دهند و انواع گونه‌های مختلف گیاهان، حشرات، دوزیستان، خزندگان، پرندگان، ماهی‌ها و پستانداران می‌توانند بخشی از اکوسیستم تالاب باشند.
تالاب جازموریان یکی از بزرگترین حوضه‌های آبریز فلات مرکزی ایران و جنوب شرق کشور محسوب می‌شود و این تالاب به وسیله ده‌ها رودخانه فصلی و دو رودخانه دائمی بمپور و هلیل رود تغذیه می‌گشته، افزون بر این دو رودخانه، شماری آبراهه نیز وجود دارد که آب آنها مستقیماً وارد هامون جازموریان می‌شدند.
در این حوضه آبریز 91 رودخانهٔ کوچک و بزرگ جریان داشت که هلیل‌رود بزرگترین آنها بود، اما تالاب جازموریان این روزها به بیابانی بی آب و علف و محل چرای شترها و دام‌های مردم محلی تبدیل شده است.
"رضا جزینی‌زاده" مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان طی گفت‌و‌گو تشریح کرد؛ ارزش تالاب‌ها به کارکردهای متنوعی آنهاست از جمله می توان به منافع اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، علمی و ... آنها اشاره کرد، ضمن آنکه از سویی آسیب‌پذیرترین اکوسیستم‌های طبیعت نیز می‌باشند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان به تعریف تالاب پرداخت و عنوان کرد: تالاب‌ها زیست‌بوم‌های طبیعی یا انسان‌ساختی هستند که در پراکنش جغرافیا همه اقلیم‌های کره زمین و چشم‌اندازهای طبیعی، سواحل، کوهستان‌ها و ... پیدا می‌شوند.
او به منافع تالاب‌ها اشاره کرد و افزود: در برخی از مکان ها همه مسایل اقتصادی آنها وابسته به تالاب است، تنوع زیستی و ذخایر ژنی، ذخیره آب‌های سطحی و زیرزمینی، از جمله منافع تالاب‌ها می‌باشند.
جزینی‌زاده با بیان این مطلب که در گذشته قبل از احداث سدها، آب‌های سطحی به تالاب‌ها می‌ریختند، تأکید کرد: تالاب جازموریان در گذشته مرکز تأمین علوفه جنوب شرق کشور بوده و همچنین آب مورد نیاز دام‌های منطقه را هم تأمین می‌کرد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان پیشگیری از طوفان‌های گرد و غبار را از دیگر فواید تالاب جازموریان در گذشته دانست و بیان کرد: تأمین شکار و صید برای مردم بومی منطقه، ارزش‌های زیباشناسی، جذب توریست و ... نیز از دیگر منافع تالاب جازموریان بودند.
وی تالاب‌ها را مرکز اکوتوریست و یکی از جذاب‌ترین و بکرترین محیط‌های طبیعی در کشورهای مختلف دانست و تصریح کرد: تنظیم اقلیم محلی و لطافت هوا، صنایع دستی تالاب ( منبع درآمد پایداری برای مردم منطقه)، حریم اجتماعی و اقتصادی از دیگر فواید تالاب جازموریان بود.
جزینی‌زاده در ادامه به خشکیدگی تالاب جازموریان اشاره و با انتقاد به جا از اینکه تولید ریزگردهای حاصل خشکیدگی آن بوده، اظهار کرد: متأسفانه ما فقط به جنبه ایجاد ریزگردها در خشکیدگی تالاب جازموریان توجه کرده‌ایم در صورتی که این خشکیدگی ضررهای زیاد دیگر به استان وارد می‌کند.
وی از عواملی که تالاب‌ها را تهدید می‌کند سخن به میان آورد و افزود: احداث بی‌حد و مرز بر روی رودخانه‌های ورودی به تالاب از جمله سد جیرفت، سد بافت و سدهای پایین دستی و بندهای خاکی، بهره‌برداری افراطی از آب‌های زیرزمینی (22 هزار حلقه چاه مجاز و حدود 11 هزار حلقه چاه غیرمجاز در مسیر تالاب) منطقه، افزایش سطح زیر کشت کشاورزی در منطقه، تغییر کاربری اراضی، چرای بی‌ضابطه، عدم مدیریت و حفاظت مناسب از عرصه‌های تالاب، عدم تغییر الگوی کشت و عدم تغییر روش‌های آبیاری از جمله عوامل خشکیدگی تالاب جازموریان می‌باشند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان زوال کیفیت و ارزش تالاب، کاهش پرندگان آبزی و کنار آبزی، تولید ریزگرد، اثرات بهداشتی که ریزگردها بر زندگی مردم می‌گذارند، اثرات اجتماعی و اقتصادی، افزایش سرانه خرید خانوار(خرید دارو، ماسک و ... به دلیل افزایش ریزگردها)، افزایش مصرف آب خانگی از جمله پیامدهای خشکیدگی تالاب جازموریان برشمرد.
وی ادامه داد: ریزگردها بر اقلیم منطقه تاثیر می‌گذارند به‌طوری‌که ریزگردها می‌توانند باعث گرمی بیش از حد هوا و زمین شوند، همچنین نشست ریزگردها روی شکوفه‌های درختان باعث خسارت به بخش کشاورزی می‌شود و تاثیر بر منابع آب زیرزمینی اطراف تالاب از جمله پیامدهای خشک شدن تالاب جازموریان است.
جزینی‌زاده بیان کرد: خشک شدن تالاب جازموریان باعث مهاجرت مردم این منطقه شده که خود مشکلات اقتصادی و اجتماعی مهاجرت مردم ساکن در این منطقه و ایجاد حاشیه نشینی و مشکلات ناشی از حاشیه نشینی را به وجود خواهد آورد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان افزایش بزهکاری، بدبینی و ناراضایتی مردم از مسئولین، کاهش عملکرد باغات و مزارع، ناپایداری درآمد مردم، افزایش بدهی مردم و کاهش پس اندازها را از جمله پیامدهای اجتماعی و اقتصادی خشکیدگی هامون جازموریان عنوان کرد و به راهکارهای و پیشنهادهای کنترلی برای کاهش آسیب‌های هامون جازموریان اشاره کرد و ادامه داد: برنامه احیای تالاب جازموریان توسط سازمان محیط زیست تحت عنوان تدوین برنامه جامع مدیریت و احیای تالاب جازموریان در حال اجرا است به‌گونه‌ای که این برنامه را در نخستین گام دانش‌بنیان کردیم و جهاددانشگاهی استان را درگیر این موضوع کردیم.
وی با بیان این مطلب که تدوین برنامه جامع مدیریت و احیای تالاب جازموریان توسط جهاددانشگاهی و با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست در حال تدوین شدن است، اضافه کرد: اقدامات اولیه تشکیل کارگروه ملی احیای تالاب جازموریان انجام شده ، ضمن اینکه برنامه‌ریزی و انجام مطالعات بین بخشی و بین دستگاهی نیز در حال اجرا است که امروز یکشنبه اولین جلسه آن با حضور دستگاه‌های مختلف از استان‌های همجوار برگزار می‌شود.
جزینی‌زاده برنامه آمایشی منسجم برای حوزه تالاب، مدیریت سدهای موجود، ممانعت از احداث سدهای جدید، آبخیزداری، جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز، کاهش فشار بر منابع آب‌های زیرزمینی، مدیریت بخش کشاورزی، اصلاح شیوه کشاورزی، اصلاح شیوه ابیاری، اصلاح الگوی کشت، کاربرد فاضلاب تصفیه شده در بخش کشاورزی، کنترل چاه‌های کشاورزی، کاشت محصولات کم آبخواه، ترویج و آموزش فرهنگ بهینه مصرف آب از جمله راهکارهای نجات هامون جازموریان برشمرد.
وی افزود: یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی، مدیریت چرا، لزوم مطالعات زیست محیطی، مدیریت بحران، تشکیل تیم‌های ارزیابی منطقه‌ای، تأسیس ایستگاه‌های سنجش گردو غبار و فرسایش بادی، حفظ احیا و پوشش منطقه، تغذیه بستر تالاب، تثبیت خاک‌های نرم، درختکاری در چشمه‌های اصلی تولید گرد و غبار، اطلاع رسانی بهینه از دیگر راهکارهای نجات تالاب جازموریان می‌باشند.
انتهای پیام/*