به گزارش تابناک کرمان، همان‌طوری که مکرراً مطرح گردید یکی از عوامل بحران‌ساز آب در استان کرمان چاه‌ها و منابع آبی هستند که در اختیار ذوب مس قرار دارند. کارخانه ذوب مس برای شست و شوی مرحله‌به‌مرحله سنگی که از معادن برداشت می نماید احتیاج به آب دارد، مصرف آبی که قرعه‌ی آن به نام سفره‌های آب زیرزمینی دشت‌های خاتون‌آباد، رفسنجان و ... خورده است؛ یعنی شستشوی سنگ‌ها و حذف گل و خاک آنها در هر مرحله تا خشک شدن و آماده شدن برای ذوب که همه‌ی مراحل از آبی استفاده می‌شود در استفاده از آنها می‌توان کمبودهای جدی و صد در صد موجود تأمین آب شرب انسانها در نقاط مختلف استان را برطرف نمود. برای شستشوی سنگ‌ها و آماده نمودن برای ذوب، هیچگونه تأکیدی نشده که آب دریا، اقیانوس، خلیج، آب‌های زیرسطحی شهر کرمان (آب‌هایی که از زیر ساختمان‌ها پمپاژ می‌گردد)، آب سد مخزنی با روان آب‌های سطحی و یا آب سفره‌های زیرزمینی باشد. هم برای شستشوی سنگ‌های مس دار استانداردهایی که حتماً با آب باکیفیت نجات انسانها باشد شسته شود، ارائه نگردیده ولی چه دلایلی تا امروز وجود داشته که کار رفع نیاز شستشوی سنگ‌های ذوب مس را با آب سفره‌های زیرزمینی تا این تاریخ رقم خورده است، نمی‌دانیم دلایل نامعلوم حتی در شرایط کنونی که بحران تهدیدکننده است روشن نمی‌شوند. در این ارتباط‌ها هیچگونه اعتراض و با راهکارهای هم از طرف وزارت نیرو و یا شرکت سهامی آب منطقه‌ای کرمان نشنیده و یا ندیده‌ایم. بازرسی‌ها و پرسشهای مستقیم با مسئولین ذوب مس از اینکه نیاز آب مصرفی شما در بخشهای مختلف کارخانه چه اندازه است، آنها را به وحشت و به‌نوعی به‌حساب دخالت در اسرار کارخانه دانسته و حتی با پشتوانه حکم مأموریت از استانداری کرمان هم باقدرت بی‌پاسخ گذاشتند. سؤال ما این بود که کارخانه روزانه نیاز به چند لیتر در ثانیه آب دارد؟ و به دنبال آن قصد بازدید داشتیم که آیا در مصرف آب صرفه‌جویی و منطبق با نیاز بخش‌ها انجام می‌گردد؟ با کمی تحقیق و ملاحظه سد خاکی مرتفع ذوب مس که آب‌های مصرف شده اضافی به پشت یا مخزن آن منتقل می‌گردند، برایمان روشن شد که مصرف آب سفره‌های زیرزمینی دشت‌های استان کرمان وسیله چاه‌های عمیق و سیستم انتقال آب مرکزی خیلی بیشتر از تصور ماست و اینکه اجازه کنترل و بازدید نداده‌اند دقیقاً به این علت می‌باشد.
سؤالات از وزارت نیرو و نماینده آن شرکت سهامی آب منطقه‌ای کرمان به شرح ذیل می‌باشد:
1- آمار چاه‌هایی که پروانه آنها به نام ذوب مس صادر شده چه تعداد است؟
2- آبدهی هر چاه و جمع آبدهی که در هر ثانیه از سفره‌های زیرزمینی برای شستشو به کارخانه ذوب مس منتقل می‌گردد؟
3- عمق اولین حفاری‌های هر چاه به تفکیک و عمق فعلی هر چاه؟
4- آمار چاه‌های اولیه واگذار شده به کارخانه و آمار چاه‌هایی که بتدریج در طی سالیان بعد به ذوب مس واگذار گردیده؟
5- مجوزهای صادر شده برای احداث سد خاکی مرتفع ذوب مس برای چه حجم مخزن و چه وسعت حوزه آبریز و چه میزان آورد سالانه از حوزه آبریزی با چه وسعت بوده؟ آیا میزان بارندگی وسعت حوزه آبریز جوابگوی ساختمان سدی خاکی با ارتفاع بیش از پنجاه متر و افزایش ارتفاع را در سالهای بعد می‌داده؟ یا اینکه همه‌ی تأسیسات برای چگونگی بالا بردن آمار چاه‌های عمیق و انتقال آب سفره‌های زیرزمینی با تدبیرهای مناسب به پست شد خاکی بوده است؟
6- نقش وزارت نیرو در ارزیابی این بررسی‌های کارشناسی و نماینده آن آب منطقه‌ای کرمان در طی ده‌ها سال گذشته چه بوده است؟
7- شناسایی، طراحی و اجرای بند انحرافی و سایر تأسیسات در محدوده‌ی ذوب مس در طی سالهای اخیر به چه منظور و چه هماهنگی با آب منطقه‌ای کرمان که مدافع مسائل آبی استان کرمان و جلوگیری از بروز بحران آب داشته صورت گرفته است.
درج گزارشات، مقالات، اظهارنظرها در وضعیت کنونی استان کرمان به مسئله روز استانی و کشوری تبدیل شده است، تنها با بهاء دادن این قبیل موارد و پیدا کردن راهکارهای بنیادی است که می‌توان در جهت غلبه کردن بر بحران فائق آمد. نقش نظارتی آب منطقه‌ای کرمان تا این تاریخ بر مصرف آب ذوب مس چه بوده است؟
مصرف آب سفره‌های زیرزمینی شهر کرمان که پشتوانه‌ای برای تأمین آب شربی است که نیاکان ما رعایت نموده‌اند تا به ما رسیده و باید رعایت کنیم که نسل آینده هم از آن بهره ببرند، برای شستشو و تمیز نمودن سنگ‌های ذوب مس تا چه حد؟ یعنی کنترلی برای صرفه‌جویی هم در کار نباشد؟ و به این بهانه پشت سدی هم جمع‌آوری شوند تا روزهای خدای نکرده استثنایی برای کمبود آب جهت شستشوی سنگ‌ها وجود نداشته باشد؟ نقش شرکت سهامی آب منطقه‌ای کرمان در سالهای گذشته برای تفهیم این موضوع به ذوب مس و متقاعد نمودن آنها برای انتقال به‌موقع آب از دریا چه بوده است؟ یعنی خدمت به شرکت ذوب مس تا این حد که امروز استانی با بحران آب شرب مواجه شود و با این حساب آب از دریا به استان کرمان منتقل و شرکت ذوب مس منتفع گردد؟ شرکت آب منطقه‌ای بایستی صد در صد قبول کند که تمامی بحران آب در بخش شرب، کشاورزی استان کرمان را شکل و متبلور ساخته است، اعتراف آب منطقه‌ای می‌تواند در کنترل و مهار عوامل بحران‌ساز ذهنیت‌هایی را ایجاد و راه را حداقل برای متوقف نمودن شتاب بحران مهار نماید.
پیشنهادات:
1- کنترل مصرف آب در بخشهای مختلف ذوب مس و جلوگیری شدید از اسراف
2- تعیین تکلیف و التیماتوم و ارائه تقویم زمانی برای انتقال آب از دریا جهت مصرف در ذوب مس و پس از انجام تقویم زمانی، لغو و باطل نمودن کلیه پروانه‌هایی که برای تأمین آب به ذوب مس ارائه گردیده.
3- لغو امتیازها و باطل نمودن کلیه مجوزهایی که برای بهره‌برداری از آب‌های سطحی استان به ذوب مس داده شده است.
انتهای پیام/حسن اشرف‌گنجویی