تابناک در گزارشی بررسی کرد؛

قلب بافت تاریخی کرمان توسط یک پروژه چندطبقه تهدید شد/ خطر خروج از فهرست جهانی با خدشه‌دار شدن حریم آثار

گروه استان‌ها - تهدید یک پروژه شش طبقه برای منظر تاریخی کرمان موجی از اعتراضات را به همراه داشته است، این پروژه بدون توجه به ضوابط بافت تاریخی در دست ساخت است و تهدیدی جدی برای این حریم محسوب می‌شود.
کد خبر: ۱۲۰۷۹۶۹
تاریخ انتشار: ۱۵ مهر ۱۴۰۴ - ۰۱:۱۸ 07 October 2025

سرنوشت یک پروژه چندطبقه در قلب بافت تاریخی کرمان/ از اعتراضات گسترده تا توقف ساخت و ساز

به گزارش خبرنگار تابناک در استان کرمان، بی‌تفاوتی به میراث تاریخی و فرهنگی، زخمی کهن بر پیکره جغرافیای ایران است! زخمی که در جای‌جای این سرزمین دیده می‌شود.

استان کرمان، گهربار تاریخ و تمدن ایران نیز بارها و بارها شاهد این غفلت دردناک بوده است. اما زمانی این درد دو چندان می‌شود که این بی‌مهری نه از سوی افراد عادی، که از جانب مدیران و مسئولانی رخ می‌دهد که خود باید پاسداران این گنجینه‌های بی‌بدیل باشند.

بارها شاهد بوده‌ایم که بافت تاریخی کرمان، این نگین کهن کویر ایران آماج هجمه، تعرض و دست‌درازی‌هایی شده است. ساخت‌وسازهای غیرکارشناسی، سودجویانه و مغایر با اصول نگهداری از میراث فرهنگی، زخم‌های عمیقی بر چهره اصیل این شهر تاریخی وارد کرده‌اند.

اکنون بار دیگر، پروژه‌ای چندطبقه در این محدوده قامت کشیده است. توده‌ای از آهن‌آلات و اسکلت‌های زشت که فراتر از حریم نمای تاریخی سر برآورده و تصویری ناهمگون خلق کرده است! گویی تبری دیگر بر تنه فرسوده بافت کهن کرمان فرود می‌آید.

بی اعتنایی این سازه عظیم به تمام معیارهای حفاظتی و همچنین اعتراضات دلسوزان و راهنمایان گردشگری، نابودی بخشی از هویت تاریخی این دیار را بدنبال خواهد داشت.

قرارگیری پروژه چندطبقه در حریم ۲۰ اثر ملی و منظر جهانی شهر کرمان

«امید ابراهیمی» فعال گردشگری، در گفتگو با خبرنگار تابناک در استان کرمان با بیان اینکه این پروژه در حساس‌ترین نقطه تاریخی و در حریم ۲۰ اثر ملی و منظر جهانی شهر کرمان در حال ساخت است، می‌گوید: کاروانسرای گنجعلی خان در سال ۱۴۰۲ به فهرست آثار جهانی پیوسته و این ساختمان جدید در منظر آن قرار دارد.

وی تأکید کرد: در چنین منطقه حساسی باید تمام ضوابط بافت تاریخی به‌ویژه برای یک پروژه شش طبقه رعایت می‌شد. ظاهراً این پروژه حدود چهار سال پیش از کمیسیون ماده ۵ شهرداری مجوز ساخت گرفته است.

این فعال گردشگری اظهار کرد: با توجه به وظیفه ذاتی شهرداری در صیانت از بافت تاریخی، حتی در صورت اخذ مجوز، باید استعلام لازم از میراث فرهنگی گرفته می‌شد. اگرچه کاروانسرای گنجعلی خان در زمان صدور مجوز ثبت جهانی نشده بود، اما اکنون که این پروژه در دست ساخت است، این مسئله باید لحاظ شود.

خطر خروج از فهرست جهانی با خدشه دار شدن حریم آثار

این فعال گردشگری هشدار داد که در صورت ادامه روند ساخت‌وساز، ممکن است زمین‌های مجاور نیز تخریب و مشابه آن ساخته شود. این در حالی است که وقتی اثری جهانی می‌شود، هرگونه خدشه به حریم یا خود اثر می‌تواند منجر به خروج آن از فهرست میراث جهانی یونسکو شود.

وی با انتقاد از شورای ترافیک می‌گوید: چگونه در این محل شلوغ و با بافت تاریخی، مجوز ساخت شش طبقه صادر شده، در حالی که برای صدور مجوز یک بوم‌گردی ساده، ابتدا به وجود پارکینگ در محل شلوغ توجه می‌شود.

ابراهیمی  در پایان یادآور می‌شود: می‌توان مانند پرونده برج جهان‌نمای اصفهان، اسکلت این ساختمان کوتاه‌تر شود تا با منظر تاریخی همخوانی پیدا کند.

فعالیت پروژه بدون پروانه ساخت از سوی شهرداری 

از سوی دیگر، «محمد امینی‌زاده» رئیس کمیسیون حقوقی شورای شهر کرمان، در پیامی اینستاگرامی اعلام کرده است: متأسفانه برای این پروژه برخلاف ضوابط بافت تاریخی که حداکثر چهار طبقه مجاز است، مجوز شش طبقه صادر شده است.

وی توضیح داد: وزارت راه و شهرسازی پس از بررسی، مصوبه کمیسیون ماده پنج را خلاف ضوابط اعلام و ابلاغ آن را مجاز ندانسته است.

رئیس کمیسیون حقوقی شورای شهر کرمان، با بیان اینکه اجرای پروژه حتی بدون پروانه ساخت از سوی شهرداری آغاز شده و ادامه یافته است، گفت: دردناک‌تر اینکه مالک پروژه، اداره کل امور دارایی است و ضرورت دارد استاندار مصوبه را لغو یا اصلاح کند.

اقدام قضایی برای توقف پروژه

در همین رابطه، «مرتضی نیکرو» سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان کرمان، روز ۱۳ مهر با تأکید بر مخالفت با هرگونه ساخت‌وساز خارج از ضوابط در بافت تاریخی، از توقف این پروژه خبر داده است.

وی اعلام کرده است: با حضور نیروهای یگان حفاظت، تذکرات لازم به پیمانکار ابلاغ و سپس با اخذ حکم قضایی از ادامه فعالیت آن جلوگیری به عمل آمد. همزمان با ارسال مکاتبه به وزارتخانه، خواستار ابطال مجوز صادره برای این سازه شده‌ایم.

نیکرو یادآور شده است: برابر ابلاغ قضایی، پیمانکار متعهد شده فقط در دو طبقه اول فعالیت کند و ادامه کار در طبقات بالاتر منوط به نتیجه بررسی وزارتخانه‌ها در مورد مجوز کمیسیون ماده پنج است.

به گزارش تابناک، حال باید دید سرنوشت این پروژه چندطبقه در قلب بافت تاریخی کرمان، که با آلودگی صوتی و بصری همراه بوده، چه خواهد شد؟ آیا با اعتراضات و هشدارهای کارشناسی، روند ساخت آن اصلاح می‌شود یا اینکه با فرونشین شدن موج اعتراضات، شاهد تداوم ساخت‌وسازهای غیراصولی خواهیم بود؟

امید می‌رود با اقدام به‌موقع و نظارت جدی دستگاه‌های نظارتی، این بار شاهد تحقق فرآیندهای قانونی و اصولی در مدیریت بافت تاریخی باشیم. صیانت از میراث کهن که هویت و شناسنامه فرهنگی این مرز و بوم محسوب می‌شود، نیازمند عزمی جدی و مسئولانه از سوی تمامی نهادهای ذیربط است.

گزارش: فهیمه افضلی 

انتهای پیام/

آخرین اخبار