جای جای کشور عزیزمان ایران به دلیل پیشینه تاریخی و تکاپوی مستمر اجتماعی و فرهنگی، دیدنی های متنوعی دارد که بازدید از آن ها می تواند حس کنجکاوی گردشگران و جهانگردان را برانگیزد.
هر مسافری با هر انگیزهای که به شهرهای ایران سفر کند، میتواند مطابق اهداف، ذوق و برنامه خود، دیدنیهای مورد نظر خود را بیابد.
یکی از این جاذبهها که بیشتر گذرگاهی در مسیر فلات مرکزی ایران به شمار میآید، شهر اردکان است که در مرکزیترین نقطه ایران یعنی در قلب کویر واقع شده است.
در مورد گذشته این سرزمین کویری زیاد نگاشتهاند اما آنچه این روزها ذهن گردشگران و ایرانگردان را درگیر می کند این است که چرا این قطب گردشگری به عنوان مقصد گردشگران به شمار نمیرود.
هرچند طی چند سال گذشته با رونق گرفتن صنعت گردشگری این منطقه و برنامه ریزی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و نیز اقدامات مطلوب شهرداری های این شهرستان فضاسازی مناسبتری نسبت به گذشته ایجاد شده اما این سئوال همچنان پابرجاست که چرا اسکان مسافران در این شهرستان و انتخاب آن به عنوان مقصد گردشگری محقق نمیشود؟
شاید بهترین روش برای تعریف این مقصد گردشگری، معرفی بهتر جاذبههای بیشمار این منطقه از جمله «چک چک» یا همان معبد و زیارتگاه اصلی زرتشتیان جهان، قلعه و منارجنبان تاریخی خرانق، بافت تاریخی بکر و ارزشمند عقدا و نیز بافت زنده تاریخی شهر اردکان و مناطق دیدنی روستایی این شهرستان باشد.
اما با این وجود، مهمترین موضوع مغفول مانده در این رابطه شاید اسکان و هتلینگ و مکانی برای ماندگاری گردشگران باشد که خوشبختانه علاوه بر ایجاد هتلهای مدرن در سالهای اخیر، راه اندازی بومگردیها نیز بخش کوچکی از مشکلات مرتبط با اسکان مسافران و گردشگران را نیز حل کرده است.
اقامتگاههای بومگردی که این روزها در جای جای ایران به ویژه استان یزد بر سر زبانها افتاده است، مکانهای سنتی و تاریخی روستایی و شهری هستند که به فضایی برای استراحت و گردش مسافران و گردشگران تبدیل شده است.
مردم شهرها و روستاهای تاریخی اردکان نیز همانند دیگر نقاط کشور با مرمت خانههای و فضاهای بومی موجود بر مبنای اقلیم منطقه، با ایجاد بومگردی ها علاوه بر کسب درآمد، امکان تجربهی زندگی به سبک سنتی را برای گردشگران فراهم آوردهاند.
اقامتگاههای بومگردی بسته به شرایط طبیعی و اقلیمی هر منطقه متفاوت هستند، این بومگاه میتواند چادرشبی باشد در دل درهای زیبا که عشایر ایرانی در آن سکنی دارند یا خانهای خشتی و کاهگلی در قلب کویر و یا شاید هم یک کاروانسرای قدیمی بر سر جادهای که حالا احیاء و مرمت شده و پذیرای مهمانان است.
اقامتگاههای بومگردی، امروز به برگهای کتاب تاریخ که میتوان به دل آنها سفر کرد و سبک زندگی گذشتگان را در آن حس کرد، تبدیل شده است، مکانهایی که میتوان سنتهای دیرین و بومی مناطق مختلف کشور را در قالب آنها دوباره احیاء کرد و به همگان نمایش داد.
اقامتگاههای بومگردی به ویژه در روستاها و شهرهای کم جمعیت، میتوانند علاوه بر ایجاد درآمد و جلوگیری از مهاجرت، به احیاء سنن قدیمی و همچنین حفظ و نگهداری آثار باستانی و حفاظت از طبیعت کمک شایانی داشته باشد.
اما آنچه در اینجا مهم است جبران کمبود تختهای اقامتی هتل ها و سایر اماکن اسکان برای مسافران است که بومگردیها فقط بخشی از آنها جبران میکنند.
«محسن میرجانی» رییس پایگاه پژوهشی اردکان در این رابطه در گفتوگو با خبرنگار ایسنا - منطقه یزد، میگوید: یکی از مهمترین ویژگیهای صنعت گردشگری در ایران و جهان تامین سلیقه و ذائقه گردشگران است، گردشگرانی که با اهداف متنوع گردشگری تاریخی و فرهنگی، مذهبی، ورزشی، سلامت و حتی ماجراجویی، مقاصدی را برای خود در نظر گیرند.
وی ادامه میدهد: این تنو را حتی در ذائقه و سلیقه گردشگران در بحث اسکان نیز شاهد هستیم به نحوی که درصدی از گردشگران برای اسکان و اقامت در شهرهایی مانند اردکان، اقامت در بومگردی ها را بیشتر میپسندند و برخی هم فضاهای لوکس و پرامکانات را طلب می کنند.
این باستانشناس اردکانی اظهار میکند: اما این همه ماجرا نیست و مشکل شهرهایی همچون اردکان که در یک جغرافیای زیستی مشابه در دشت یزد - اردکان واقع هستند و دارای ویژگیهای مشابهی در معماری و شیوه زیست میباشند، بحث برندسازی و برجسته کردن یک یا چند شاخصه معماری و فرهنگی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
میرجانی اضافه میکند: به عبارتی اردکان باید علاوه بر یک سری ویژگیهای عمومی گردشگری که قابل تسری به سایر شهرهای استان یزد است، واجد یک تعداد شاخصههایی نیز باشد که مختص به خودش است و همین باعث می شود تا گردشگران با توجه به گستردگی فضای اطلاع رسانی و رقابتهای تبلیغاتی، اردکان را برای یکسری ویژگیهای شاخص، به عنوان مقصد انتخاب کنند.
رییس پایگاه پژوهشی اردکان خاطرنشان میکند: خوشبختانه اردکان به واسطه گستردگی اقلیمی و تنوع جغرافیایی، سرشار از جاذبههای منحصر به فرد طبیعی، تاریخی، فرهنگی و مذهبی است که در سایر مناطق یا وجود ندارد یا به پررنگی و ارزشگذاری اردکان نیست.
وی ادامه داد: بی تردید صنعت گردشگری، یک صنعت حساس و بسیار دقیق است و اگر کوچکترین اختلالی در میان چرخههای زیر ساختی، آموزش و تبلیغات آن ایجاد شود، عملا راه به جایی نخواهد برد.
میرجانی در پایان ابراز امیدواری میکند که با توجه به حضور پررنگ بخش خصوصی در حوزه راهاندازی بومگردیها به عنوان یکی از گونههای متنوع زیر ساختهای اقامتی گردشگران، در سایر حوزههای اقامتی از قبیل هتلهای ستاره دار و استاندارد نیز گامهای موثری بردارد که بی تردید با توجه به شرایط اقلیمی پیش رو و خشکسالی های سال های گذشته، رونق صنعت گردشگری میتوان یکی از آلترناتیوها و جایگزینی مفید برای تداوم حیات اقتصادی و فرهنگی این منطقه باشد.