چکش هر لحظه برتن مس می خورد تا ردی از احساس هنرمند را به يادگار روی ظروف مسی حک کند، هنری که آرام آرام به روز های اوج خود نزدیک می شود.
مسگری زنجان آرام آرام به روز های اوج خود نزدیک می شود، روزهای که می خواهد گذشته ها را جبران کند تاشاید مرهمی بر ناملایمات و بی توجهی ها گذشته به استادکاران این رشته باشد.
در دل یک کوچه قدیمی حوالی بلوار، چاردیواریی هست که صدای ضرباهنگ چکش های یک زوج هر روز نوید زندگی جدید را می دهد.
زوج میانسال در اتاقی سه در چهار مشغول کارند، مرد مقابل؛ سندان ها؛ که پایه هایشان را در کف اتاق میخکوب کرده اند نشسته و مشغول چکس زدن است و زن به چابکی در رفت و آمد. کتری ها را یکی پس از دیگری روی شعله سفید می کند و بعید به نظر می رسد ماسک دور دهانش بتواند با دود ناشی از قلع حرارت دیده مقابله کند، اما او همچنان کار می کند.
گاهی ضحی دختر کوچک و گاهی مائده دختر بزرگتر از آن سوی حیاط راهی این سو می شوند و با پدر و مادر مشغول گفت وگو می کنند. هر از گاهی هم استاد حسن ناصحی پدر بزرگ خانواده همراه مادربزرگ می آیند و سری به کارگاه فرزندانشان می زنند. برای پدر مایه افتخار است که شغل او را فرزند و عروسش با انگیزه ادامه می دهند.
زندگی صدای چکش های زن و مرد جریان دارد
زندگی در این خانه با صدای چکش های زن و مرد جریان دارد . روزی حلال با مشارکت زوج سر سفره می آید و رضایت از زندگی با کار تفسیر می شود. حسین ناصحی فرزند استاد حسن(مسگر) متولد سال ۵۲ است.
او با رونق گرفتن بازار مسگری به کار پدری رجعت کرده و حالا در یکی از اتاق های خانه اش همراه همسرش فریبا باقری کار می کنند و آثار هنری را راهی فروشگاه ها می کنند.
حسین ناصحی از کودکی همان روزها که در محله گونیه زندگی می کردند مسگری را نزد پدر آموخت و چون بازار این هنر-صنعت کم فروغ شد به سیم پیچی و موتور سازی پرداخت اما به محض رونق گرفتن بازار به پیشنهاد و تشویق همسرش مسگری را از سر گرفت.
ناصحی که مدام از همکاری همسرش قدردانی می کند، می گوید: اوایل که دست تنها بودم همسرم بیشتر سفید گری و قلع کاری مس ها را انجام می داد اما حالا همه مراحل کار را یاد گرفته و برای خودش استادی ست.
بیشتر کتری و قهوه جوش می سازد، ماهی تابه و سایر لوازم مسی هم تولید می کند اما این کتری ها هستند که مقابل در خانه به صف شده اند تا راهی بازار شوند.
او می گوید: پدرم که اغلب قابلمه تولید می کرد به من پیشنهاد داد کارهای جدیدتری را شروع کنم و یک الگوی کتری متفاوت با سایر تولیدات برایم آماده کرد و با کمک او نواقصش را فع کردیم، حالا در حال تولید آن هستیم.
قهوه جوش ها به گفته خودش منحصر بفرد هستند چرا که این روزها دیگر کسی در بازار زنجان قهوه جوش نمی سازد و این مدل قهوه جوش یادگاری از استاد اسدی است، هم کتری ها و هم قهوه جوش هایش مهر اصل دریافت کرده اند همان مهری که نشانه کیفیت و مرغوبیت کالا است.
مشتری هایش یا می آیند دم در خانه و خرید می کنند یا فروشند ها و تاجر ها وقتی محصول آماده شد می آیند و می برند. معتقد است استقبال مردم از مسگری خوب است اما دولت حمایتی ندارد.
به دیوار های نمور و در حال فروریختن کارگاهش اشاره می کند و ادامه می دهد: مدت هاست به ما قول داده اند کارگاهی در شهرک صنعتی بدهند اما هنوز عملی نشده است.
ناصحی با بیان اینکه هم اکنون صنعتگران با کوره قلع زنی را به شکل سنتی انجام می دهند، خاطر نشان می کند: قلع زنی با برق را می توانم عملی کنم اما به تسهیلات و محل مناسب نیاز دارم. از دشواری های مسگری می گوید و از روزهایی که به دلیل نبود حمایت و روی گرداندان مردم از مس، مسگران ورشکسته شدند و خانه نشین و حالا هم که چراغ مسگری روشن شده دیگر بسیاری از آن ها علاقه ای به بازگشت ندارند.
می گوید من در خانواده مسگر قد کشیدم و همه مشکلاتش را می دانم، صداهای گوش خراش و نبود امنیت شغلی را می شناسم اما به تشویق همسرم آمدم . کار ما متفاوت است. ظروفی هست که می توان در کارخانه تولید کرد و پرس شده تحویل مشتری داد اما ظروف تولیدی ما به عنوان کار دستی و شناسنامه ای برای زنجان محسوب می شود. این محصولات را نمی توان با دستگاه تولید کرد و همه مراحل آن با دست انجام می شود.
از تسهیلاتی می گوید که دستش از آن کوتاه است؛ قبل از عید قرار بود برای ایجادکارگاه وام بدهند اما بعد گفتند باید حداقل به دو نفر آموزش دهی تا وام به تو تعلق بگیرد. آموزش هم که اجباری نیست این روزها جوان ترها دنبال کار سخت نمی روند و علاقه مندند هر کاری را سریع یاد بگیرند ولی یاد گرفتن همه فوت و فن مسگری حداقل دو سال زمان نیاز دارد.
فریبا هم که متولد سال ۵۴ است و از ۲۴ سالگی همسر و همراه حسین ناصحی است با اشتیاقی وصف ناپذیر از مسگری سخن می گوید از روزهایی که هیچ چیز از مسگری نمی دانست و حالا که همه فن حریف شده است.
فریبا می گوید: اوایل فقط برای پذیرایی از همسرم به کارگاهش که کنج حیاط خانه است سر میزدم همین چایی بردن ها علاقمندم کرد. اوایل قلع کاری را می دادیم بیرون و تحویل آن طولانی بود. بعد از مدتی تصمیم گرفتم خودم این کار را انجام دهم و به سرعت یاد گرفتم حالا هم قلع کاری های همسرم و هم قلع کاری پدر(پدر همسرم) را خودم در همین اتاق انجام می دهم. علاوه بر این همه شیوه های مسگری را یاد گرفتم و حالا خودم هم تولید دارم.
کوره را شعله ور و داخل ظروف را با قلع سفید می کند. هر چه قلع کاری را با کیفیت تر انجام دهد دوام بیشتری به تولیدات می دهد. می گوید: برخی از مردم تصور می کنند ظروف مسی مختص دکور است در حالیکه قلع کاری ها استفاده از آن را ممکن می کند. قابلمه های مسی بهترین نوع قابلمه برای پخت برخی خوراکی ها مثل انواع مربا است سایر ظروف هم کاملا کاربردی هستند.
منبع: مهر