ثبت جهانی فرش همدان

به گزارش تسنیم ؛ سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) یکی از ۱۶ آزانس تخصصی سازمان ملل است که با امضای توافقنامه‌ای در استکهلم در سال ۱۹۶۷ "برای تشویق آثار خلاقانه در راستای حمایت از مالکیت معنوی در جهان" تاسیس شد، ویپو هم‌اکنون ۱۸۴ کشور عضو دارد و ۲۴ معاهده بین‌المللی را مدیریت می‌کند که مقر آن در ژنو، سوئیس قرار دارد.

با پیگیری‎های چندین ساله مدیران و فعالان حوزه هنرصنعت فرش همدان، ثبت جهانی نشان جغرافیایی فرش کبودراهنگ، ملایر و نهاوند با عنوان فرش همدان در سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) صورت گرفت و براساس اعلام مرکز ملی فرش ایران پیگیری لازم برای ثبت فرش بقیه مناطق نیز ادامه دارد.

ثبت جهانی فرش همدان از جهات بسیاری دارای اهمیت است و ابتدا می‎توان به این مسئله رسید که قدمت، زیبایی، تنوع، رنگ و ترکیب موجود در فرش همدان به گونه‌‎ای است که توانسته در کنار رقبای خود از سایر کشورها به نشان (WIPO) دست پیدا کند.

اما مهمترین مسئله در ثبت جهانی فرش همدان از نظر نگارنده این است که فرش همدان در شرایطی به ثبت جهانی می‎رسد که هنرصنعت فرش کشور از سال ۸۹ با تحریم‎های سختی روبه‎رو شده و در این شرایط دشوار موفق به ثبت جهانی شده است.

از سال ۸۹ تحریم‌های سنگین فرش دستبافت همدان آغاز شد که تاثیر منفی بسیاری بر روند صادرات، تولید و فروش آن گذاشته و در نهایت سبب شد تا تجار و فعالان این حوزه منفعل شوند.

امروز با گذشت ۵ سال از آغاز وضع تحریم‎های سنگین علیه فرش دستبافت همدان و از سوی دیگر بازشدن افق‌های روشن سیاسی از طریق دیپلماسی دولت تدبیر و امید، می‌توان امیدوار بود که وضعیت فرش دستبافت استان همدان روزهای خوبی را در آینده پیش‎رو دارد.

فرش همدان به لحاظ دارا بودن تنوع می‏تواند یکی از انتخاب‌های اول برای فروش و صادرات در بازار داخلی و خارجی باشد ولی این امر مستلزم بافت فرش براساس سلایق روز دنیا و کیفیت مطلوب است، مسئله‌ای که سال‎های اخیر به سبب سود بیشتر برخی افراد مغفول مانده بود و آسیب جدی نیز به این بخش وارد کرده بود.

مسئولان استان همدان بویژه مدیران حوزه فرش باید از ثبت جهانی فرش دستبافت همدان استفاده کرده و برند فراموش شده فرش مهربان، جوزان و عشوند همدان را احیا کنند که البته راهی دشوار پیش‎روی خود دارند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان در گفت‎وگو با خبرنگار تسنیم گفت: فرش دستبافت همدان دارای قدمت تاریخی بالایی بوده و بسیاری از پادشاهان ایرانی آن را به عنوان هدیه به سران کشورهای دیگر اعطا می‏کردند.

حمیدرضا متین با اشاره به اینکه سال‎های گذشته فرش دستبافت همدان حال و روز خوشی نداشته است، افزود: تلاش شد تا با برنامه‎ریزی مناسب و واقع‎بینانه نسبت به احیا فرش دستبافت همدان در بازارهای داخلی و خارجی اقدام شود.

وی تصریح کرد: وضع تحریم‎های سنگین، محدودیت بازارهای صادراتی، انفعال تجار و بافندگان داخلی و تولید فرش دستبافت با هزینه‎های کمتر در کشورهایی همچون چین و افغانستان از جمله عواملی بودند که سبب شد فرش دستبافت همدان روز به روز در خاموشی و فراموشی فرو رود.

متین تاکید کرد: سال گذشته به بافندگان و تجار فرش دستبافت همدان بارها اعلام شد که بازاریابی و شناسایی سلایق بازارهای جهانی را آغاز کنید چراکه افق‌های روشنی در عرصه سیاسی کشور وجود دارد و می‎توان به مذاکرات خوشبین بود.

وی عنوان کرد: تجاری که از سال گذشته نسبت به شناسایی و بافت فرش دستبافت اقدام کرده‌اند حال موفقیت لازم را در زمینه فروش و صادرات فرش خواهند داشت چراکه فرش همدان هنوز مشتریان و متقاضیان خود را دارد.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان بیان کرد: ثبت جهانی فرش دستبافت همدان نکته بسیاری مثبتی برای استان همدان محسوب می‎شود که می‎تواند در تبدیل استان همدان به برند فرش دستبافت ایران و منطقه کمک کند.

وی با اشاره به اینکه فرش مناطق جوزان ملایر، مهربان کبودراهنگ و عشوند نهاوند با عنوان فرش همدان در WIPO به ثبت رسیده است، افزود: فرش "کسب و ننج" و "ازندریان" متعلق به منطقه جوزان ملایر، فرش "شاخ گاوی" متعلق به مهربان کبودراهنگ و فرش "کله گلی" و "سالاری" مربوط به منطقه نهاوند است.

متین با بیان اینکه ثبت این آثار در سازمان جهانی مالکیت فکری کاری دشوار و سخت بود، اظهار داشت: مدارک و نمونه‎های مختلفی از فرش این مناطق برای ثبت به WIPO ارائه شد و کارشناسان این سازمان بررسی‌های مختلفی برای تایید آثار داشتند.

وی عنوان کرد: ثبت این آثار پیام بسیاری برای مسئولان کشور و استان همدان دارد و آن پیام‌ها این است که هنرصنعت فرش در همدان در دنیا دارای جایگاه بالایی است ولی این جایگاه در استان همدان آنچنان که باید، نیست.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان تصریح کرد: متاسفانه بی‎مهری و کم‌لطفی به فرش دستبافت در سال‌های گذشته چه در حوزه داخلی و چه در خارجی، سبب شده بود تا فرش دستبافت همدان با کمترین تنشی دچار مشکلات جدی شود ولی حال این شرایط تغییر کرده و حوزه فرش همدان با برنامه در حال پیش‎روی است.

وی تاکید کرد: امروز که موفق به ثبت جهانی فرش همدان شده‌ایم نیاز است تا مدیران و مسئولان استان همدان نیز از نظر اعتباری و حمایتی به حوزه فرش توجه جدی داشته باشند.

فرش دستبافت همدان در سال‌های نه چندان دور مشتریان و علاقمندان بسیاری در کشورهای کانادا، آمریکا، آلمان و سایر کشورهای اروپایی داشت که به لحاظ تحریم‎ها و منفعت‎طلبی بیش از حد برخی تجار اصالت و جایگاه خود را در بین علاقمندان خود از دست داد.

امروز شرایط فرش همدان تغییرات اساسی داشته و شاهد هستیم که روند نزولی صادرات فرش دستبافت همدان متوقف شده و صادرات فرش دستبافت از استان همدان به کشور آلمان رونق گرفته است.

با توجه به اینکه هزینه راه‌اندازی و ایجاد شغل از طریق هنرصنعت فرش نسبت به سایر مشاغل صنعتی پایین‎تر است انتظار می‎رود مسئولان استان نسبت به تخصیص تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت به این بخش اهتمام جدی داشته باشند تا روند صعودی فرش دستبافت همدان ادامه داشته باشد.