در کرمان باغ‌های تاریخی متعددی وجود دارد که می‌توان به باغ شاهزاده ماهان و باغ فتح‌آباد و باغ سنگی سیرجان اشاره کرد که باغ شاهزاده در فهرست آثار جهانی نیز جای گرفته است اما نکته قابل‌توجه اینکه قدمت هیچ‌یک از این باغ‌ها به ۲۰۰ سال نیز نمی‌رسد اما جزو آثار نادر کشور از نظیر معماری محسوب می‌شوند.
کرمان مملو از آثار تاریخی منحصربه‌فرد است و شهر کرمان رکورددار تعداد آثار تاریخی ثبت ملی در کشور است، این یعنی تعداد قابل‌توجهی از آثار تاریخی در شهر وجود دارد که البته متأسفانه برخی از این آثار باوجود قدمت قابل‌توجه مورد بی‌مهری تعجب‌آوری قرارگرفته‌اند.
در کرمان باغ‌های تاریخی متعددی وجود دارد که می‌توان به باغ شاهزاده ماهان و باغ فتح‌آباد و باغ سنگی سیرجان اشاره کرد که باغ شاهزاده در فهرست آثار جهانی نیز جای گرفته است اما نکته قابل‌توجه اینکه قدمت هیچ‌یک از این باغ‌ها به ۲۰۰ سال نیز نمی‌رسد اما جزو آثار نادر کشور از نظیر معماری محسوب می‌شوند.
باغ شاهزاده به دستور محمدحسن خان سردار ایروانی، حاکم وقت کرمان ساخته شد و ساختمان درون آن نیز توسط عبدالحمید میرزا ناصر الدوله، حاکم کرمان طی یازده سال حکمرانی وی در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی ساخته شد.
باغ فتح‌آباد نیز توسط بیگلربیگی از حکام کرمان در سال ۱۲۵۵ هجری شمسی ساخته‌شده است و باغ سنگی سیرجان نیز کار دست درویش خان اسفندیار پور است که در دهه اخیر با استفاده از سنگ و چوب ساخته‌شده است که هر دو این باغ‌های ثبت ملی هستند.
اما قدیمی‌ترین و منحصربه‌فردترین باغ تاریخی کرمان با درختان کهن و ساختار زیبایش اسم دیگری دارد و سال‌ها درب‌هایش به روی مردم بسته است و کمتر اطلاعاتی را می‌توان از قدمت دقیق این باغ پیدا کرد.
قدیمی‌ترین باغ کرمان همچنان ناشناخته است
این باغ به حدی محجور مانده که بااینکه در شهر کرمان و در مجاورت بنای تاریخی تخت درگاه قلی بیگ و گنبد جبلیه قرارگرفته اما کرمانی‌ها نیز از آن اطلاعات دقیقی ندارند.
طی سال‌های اخیر برج و بارهای این باغ کهن که ۴۸۰ سال عمر دارد موردبازسازی قرارگرفته اما بنای درونی باغ به‌شدت آسیب‌دیده است و به دلیل رها شدن و فرسایش باد و بارش باران نمایی نیمه ویرانه از خود به‌جای گذاشته است.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان در خصوص این باغ گفت: برای دریافت اطلاعات دقیق از این باغ باید مطالعات بیشتری در خصوص این بنا انجام شود اما باغ بیرم آباد حداقل ۴۸۰ سال قدمت دارد و در شرق کرمان قرارگرفته است.
محمد جهانشاهی افزود: در سال‌های گذشته و بعدازآنکه کمربندی شهر کرمان از مجاورت این باغ و از حریم این بنای تاریخی گذر کرد، مردم بیشتر نمای باغ را مشاهده کرده‌اند و به همین دلیل نیز بیرون باغ مرمت‌شده است.
درهای باغ بیرم‌آباد به روی مردم گشوده می‌شود
وی ادامه داد: درگذشته کمتر توجهی به این بنای تاریخی می‌شد، اما هم‌اکنون خبرهای خوبی در خصوص بازسازی و گشودن درهایش به روی مردم شنیده می‌شود.
جهانشاهی گفت: قرار گرفتن باغ در دامنه کوه‌های صاحب‌الزمان موقعیت بسیار مطلوبی به این بنای تاریخی داده است و در صورت مرمت می‌تواند موقعیتی بسیار مطلوب پیدا کند.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی استان کرمان ادامه داد: این بنا در مجاورت جنگل انبوه صاحب‌الزمان و مراکز تفریحی این بخش و همچنین بنای تاریخی درگاه قلی‌بیگ قرار دارد.
وی این بنا را از یادگارهای یکی از حکمران‌های صفوی در کرمان به نام بیرام بیگ افشار دانست و گفت: این فرد در سال‌های ۹۱۶ هجری در کرمان حکومت می‌کرده است و از سر تیره قاسملو محسوب می‌شده است.
وی ادامه داد: پس‌ازاینکه افشارها توسط شاه‌عباس سرکوب شدند این باغ جزو اموال حاکم وقت گنجعلیخان درآمد و درنهایت در سال‌های بعد توسط فردی به نام قلی بیگ به آستان قدس واگذارشده است.
جهانشاهی وسعت این باغ را ۴.۵ هکتار دانست که شامل باغ‌های انبوه و درختان کهن‌سال و عمارهای داخلی است.
این باغ در حالی مدت‌ها مورد بی‌توجهی قرارگرفته و عملاً از چرخه گردشگری استان کهن کرمان حذف‌شده بود که درنهایت با پیگیری استاندار کرمان، باغ بیرم آباد طبق توافقنامه‌ای موردتوجه قرار گرفت و قرار است این بنای قدیمی تا پایان سال ۹۵ موردبازسازی کامل و بهره‌برداری قرار گیرد.
البته استاندار کرمان در این زمینه سابقه درخشان دارد و باغ فتح‌آباد در شمال کرمان را که به ویرانه‌ای تبدیل‌شده بود در یک پروسه زمان‌بندی‌شده به باغی آباد تبدیل کرد که هم‌اکنون نیز روزانه هزاران گردشگر از آن بازدید می‌کنند.
به نظر می‌رسد با بازسازی باغ بیرم آباد که از قدمتی بیشتر نسبت به سایر باغ‌های کرمان برخوردار است و در شهر کرمان نیز قرار دارد کرمانی‌های به‌زودی شاهد احیاء دومین اثری تاریخی استان خواهند بود که از ویرانه به وضعیتی قابل‌قبول می‌رسد.