به گزارش تابناک کرمان، قنوات به عنوان ارزنده‌ترین منابع تأمین آب به خصوص در استان کرمان که بصورت میراثی فرهنگی از نیاکان ما به یادگار مانده‌اند امروزه دستخوش مشکلات ذیل قرار گرفته‌اند.
1-در عصر و زمانی که با توجه به تجارب و تخصص استادکاران وقت چاه گمانه‌ای حفاری و پس از مطمئن شدن از آب مادرچاه، چاه‌های میله‌ای، و نهایتاً مظهر قنات را طراحی و اجرا می‌نمودند.آب تأمین شده متناسب با نیاز جمعیت و امکانات فنی بسیار محدود آن عصر و زمانه بوده است. سؤال اینجاست که آیا با پیشرفت فن و تکنولوژی امروز توانسته‌ایم در جهت توسعه، مرمت و احیا و یا به طور خلاصه به روز نمودن قنوات اقدام نماییم؟
2-خرده مالکی بودن قنوات مشکلی برای تفاهم و توافق در جهت برطرف نمودن نارسائی های قنوات و یا احیاء و مرمت آنها شده است؟
3-کلیه قنواتی که بخش تران آنها به آب سفره‌های زیر زمینی دشت ها ارتباط داشته در اثر حفاری بی ریه چاه‌های عمیق و پایین رفتن سطح آب سفره‌های زیر زمینی, بایر و قابلیت بهره دهی خود را از دست داده اند.
4-تنها قنواتی امروزه به صورت دایر و قابل بهره‌برداری هستند, که بخش تران آنها در مناطق کوهستانی واقع شده و با ریزشهای جوی چه بصورت برف یا بارندگی, به خوبی تغذیه و تولید آب می‌نمایند.
5-رشته چاه‌های میله ای قنوات واقع در مناطق کوهستانی عمدتاً در مسیر رودخانه‌ها و یا سیلابها قرار دارند، پس از هر بارندگی جریانات سیلابی وارد مادر چاه و یا چاه‌های میله‌ای شده و به این ترتیب به قنوات آسیبهای جبران ناپذیری وارد می‌نمایند.
6- با توجه به نیاز محدود زمانی که قنات احداث شده، برای افزایش آبدهی در حوزه مادرچاه و یا کوره قنات به احداث دستکهایی که زه آبهای منطقه را جمع‌آوری نمایند توجه نشده، ایجاب می‌نماید که در حال حاضر به این نکات توجه و راهکار های افزایش آبدهی را فراهم نمود.
7-در اکثر مناطق کوهستانی شرایط برای احداث خاکریزهایی که آبهای سطحی را جمع‌آوری و در بخش بالا دست مادر چاه قنات ذخیره نماید, فراهم نبوده است. شناسایی این قبیل محل‌ها و احداث خاکریز برای ذخیره‌سازی آب موفق‌ترین راه حل برای کمک به افزایش آبدهی قنوات می‌باشد.
8-املاح موجود در آب کوره قنات و یا املاحی را که آب کوره قنات در مسیر جریان در خود حل و حمل می نماید, به تدریج در قسمتهایی از کف کوره قنات ته نشین شده و ملاتی بسیار سخت و مقاوم می‌سازد که سبب شکستن شیب مسیر کوره قنات شده و به صورت مانعی بر سر راه آب از آبدهی قنات می کاهد. شکستن این موانع که پس از ده‌ها سال ایجاد شده‌اند کاری سخت و اغلب افرادی که به نام مقنی وارد کوره این قنوات می‌شوند برای رفع موانع اصلی بی توجهی و سهل انگاری می نمایند.
با توجه به موارد فوق الذکر بررسی کارشناسی قنوات و نظارت دقیق بر آنها برای احیا و مرمت تنها راه حل افزایش آبدهی قنوات می باشد.
برای نظارت بر کلیه قنوات سازمان اوقاف و امور خیره استان کرمان به عنوان مشاور اعلام آمادگی نموده و پیشنهادات ذیل را ارائه می نمایم.
1-تهیه آمار کلیه قنوات متعلق به سازمان اوقاف و امور خیریه استان.
2-تهیه شناسنامه برای هر قنات و درج کلیه مشخصه های آنها در حال حاضر.
3-جمع بندی نارسائیها و مشکلات هر قنات.
4-برنامه ریزی برای رفع موانع و مشکلات هر قنات.
انتهای پیام/حسن اشرف‌گنجویی